Tall trees, warm fire, strong wind, deep water; I feel it in my body, I feed it to the source.
De mantra van deze week is een vertaling van het populaire Joodse lied: Adama Ve Shamayim. Het lied gaat over de elementen aarde, vuur, wind en water. Meer orthodoxe Joden keuren de mantra op internetfora af omdat de inhoud over het aanbidden van de aarde zou gaan. Waarschijnlijk als reactie daarop is in het Engels een andere versie verschenen waarin de laatste zin vertaald is in ‘I feel it in my soul’. Mij lijkt de angst voor heidense praktijken overdreven. Je kunt het lied ook zien als een ode aan de natuur, zonder deze te aanbidden. We bestaan nu eenmaal op grofstoffelijk niveau uit aards materiaal. In de Thora staat geschreven: ‘God vormde de mens uit aarde en blies hem de levensadem in’ (Gen.2.7) en even later: ‘stof ben je en tot stof keer je terug’ (Gen. 3.19).
Wat zegt yoga over de natuurlijke elementen? De Samkya-filosofie, een belangrijke bron van de yogafilosofie, beschrijft de evolutie van het leven. Hierin staat dat uit het samengaan van Purusha (zuiver bewustzijn) en Prakriti (natuur) alles is ontstaan. Prakriti is de oerbron van de wereld. Daaruit ontstonden de zintuigen, het denkvermogen, spraak- en handelingsvermogen en de vijf elementen: aarde, vuur, lucht, water en ether. Daarnaast ontstonden de kwaliteiten satva (balans, inzicht), rajas (beweging, groei) en tamas (traagheid, vastheid). De natuur wordt grotendeels gekenmerkt door rajas. Een mens kan kiezen om meer satvisch of meer tamasisch te zijn.
De mens heeft een grofstoffelijk lichaam, een subtiel lichaam (je geest) en een causaal lichaam (je ziel of zuivere intellect). Door te streven naar inzicht en harmonie (satva) door studie en meditatie kunnen we ervaren dat we oorspronkelijk en uiteindelijk Purusha zijn: onbegrensd bewustzijn.
In de yoga wordt het grofstoffelijke lichaam niet aanbeden, maar wel goed verzorgd opdat we gezond en fit blijven. Ziekte is een obstakel op het spirituele pad en een slap lichaam maakt het lastig om langere tijd in meditatie te zitten. Daarnaast kun je ook genieten van je lichaam als het in balans is. Genoeg redenen om te zingen over de elementen waar je uit bestaat.